Back to search | YouTube Channel

स्मि (smi)

 
शब्दसागरः
English
स्मि r. 10th cl. (स्माययते) To slight, to disregard. (स्माययति) To astonish.
r. 1st cl. (स्मयते)
1. To smile.
2. To expand, to bloom. With उद्,
To smile. With वि, 1. To be surprised.
2. To admire.
3. To be
proud. Caus. (स्माययति-ते, स्मापयते)
1. To cause to laugh.
2. To mock.
3. To astonish, (in this sense only स्मापयत). Also ष्मिङ्
Capeller Eng
English
स्मि स्म॑यते स्म॑य°ति
pp.
स्मित (q.v. ) smile, blush,
be proud or arrogant. अव blush down (of the dawn). उद् smile up
(with pride). अभ्युद् & उप smile upon (acc. ). प्र break out into a
laugh. वि be astounded or surprised by (instr. ,
loc.
, or
abl.
)
be
proud, boast of (intr. ). Cf. विस्मित.
Yates
English
स्मि (क-ङ) स्माययते 10.
d. To slight.
स्मयते 1.
d. To smile.
Wilson
English
स्मि r. 10th cl. (स्माययते) To slight. r. 1st cl. (स्मयते) To
smile. Also ष्मिङ्.
Apte
English
स्मि [smi], 1 Ā. (स्मयते, स्मित)
To smile, laugh (gently)
काकुत्स्थ ईषत्स्मयमान आस्त
Bk.*
2.11
15 8
स्मयमानं वदना- म्बुजं स्मरामि
Bv.*
2.27.
To bloom, expand
Pt.*
1.136.Caus. (स्माययति-ते)
To cause a smile by, cause to smile.
To laugh at, deride.
To astonish (स्माय- यते in this sense). -Desid. (सिस्मयिषते) To wish to smile.
Apte 1890
English
स्मि {c1c} A. (स्मयते, स्मित) 1 To smile, laugh (gently)
काकुत्स्थ ईषत्स्मयमान आस्त Bk. 2. 11, 15. 8
स्मयमानं वदनांबुजं स्मरामि Bv. 2. 27.
2 To bloom, expand
Pt. 1. 136.
Caus. (स्माययति-ते) 1 To cause a smile by, cause to smile.
2 To laugh at, deride.
3 To astonish (स्मापयते in this sense).
Desid. (सिस्मयिषते) To wish to smile.
Monier Williams Cologne
English
स्मि
cl.
1. Ā. (Dhātup. xxii, 51) स्मयते (mc. also °ति
pf. सिस्मिये, or सिष्मिये॑ [p. सिष्मियाण॑
cf.
उप-√ स्मि],
ep.
also -स्मयाम्-आस
aor.
अस्मेष्ट,
Bhaṭṭ.
259
अस्मयिष्ठास्,
MBh.
fut. स्मेता, स्मेष्यते
Gr.
inf.
स्मेतुम्, ib.
ind.
p.
स्मित्वा,
Sāh.
-स्मित्य, -स्मयित्य,
MBh.
),
to smile, blush, become red or radiant, shine,
RV.
TS.
Kāṭh.
to smile, laugh,
MBh.
Kāv.
&c.
to expand, bloom (as a flower),
Kāv.
to be proud or arrogant,
BhP.
:
Pass.
स्मीयते (aor. अस्मायि),
Gr.
:
Caus.
स्माययति, °ते (aor. असिस्मयत्
also स्मापयति in वि-√ स्मि, q.v.),
to cause to smile or laugh
&c.
(Ā.) to laugh at, mock, despise,
Dhātup.
xxxii, 37 (v.l. for स्मिट्, q.v.) :
Desid.
सिस्मयिषते
Gr.
:
Intens.
सेष्मीयते (p. °यमाण,
Nir.
viii, 11), सेष्मयीति, सेष्मेति, ib.
स्मि [cf. Gk. ϕιλομμειδής for ϕιλο-σμειδης
μεῖδος, μειδάω
Lat.
mirus, mirari
Slav.
smijati
Eng.
smile.]
Monier Williams 1872
English
स्मि स्मि, cl. 1. A. स्मयते (ep. also P.
-ति), सिष्मिये, स्मेष्यते, अस्मेष्ट,
स्मेतुम्, to smile, laugh
to expand, bloom (as a
flower): Pass. स्मीयते, Aor. अस्मायि: Caus. स्मा-
ययति, -ते (also स्मापयते in वि-स्मि, q. v.), to
cause to laugh, provoke or excite laughter
(A.) to
laugh at, mock, despise: Desid. सिस्मयिषते:
Intens. सेष्मीयते, (in Mālavikāgnimitra, Act IV,
the Prākṛt सिमिसिमा-अन्ति [see s.v.] is incorrectly
referred to the Intens. of rt. स्मि), सेष्मयीति, सेष्-
मेति
[cf. Gr. μεῖ-δ-ος, μεί-δ-η-μα, μει-δ-ά-ω,
μει-διάω, (perhaps also) σμοιός. μέμφομαι, μῶμος:
Lat. mi-ru-s, ni-miru-m, mira-ri: Old Germ.
smie-l-en, smie-r-en: Eng. smile: Angl. Sax.
smœrc: Slav. sme-ja-ti, po-sme-chu: Lett. smee-t:
Hib. smigeadh, magadh, ‘mocking
magamhuil,
‘jeering.’]
Macdonell
English
स्मि SMI, Ⅰ. Ā. smáya, smile sweetly, 🞄blush (V.)
smile (C.)
be arrogant (P., 🞄rare): pp. smita, smiling
expanded, blown. 🞄ava, flush down (lightnings) on (lc.
RV.¹). 🞄ud, break into a smile (esp. with pride). 🞄pra, burst into laughter. vi, be confounded 🞄or astonished, at (in. , ab., lc.)
be proud of 🞄austerities (in. ): pp. vismita, confounded, 🞄astonished
astonishing (rare)
proud, arrogant 🞄(rare)
cs. -smāyaya, P. astonish (ac.). 🞄sam, blush, be bashful (V.).
Benfey
English
स्मि स्मि, i. 1, Ātm. (in epic poetry
also Par., Chr. 27, 1), To smile, Chr.
27, 3. स्मित,
1. Smiling, Pañc. i. d.
152.
2. Blown (as a flower), Pañc.
i. d. 152.
n.
A smile, Vikr. 13, 4.
Comp.
शुचि-,
adj.
smiled, smiling
sweetly, Rām. 3, 49, 22.
स-,
adj.
smiling
°तम्, adv., Vikr. 28, 12
Rām.
3, 49, 51.
सु-,
adj.
smiling.
f.
ता, a
woman with a smiling countenance.
i. 10, Ātm. To despise. Frequent.
सेष्मीय, To suffer from convulsions,
to tremble, Mālav. 47, 5. -- With अभि
अभि, To smile, MBh. 3, 8237. -- With
उद् उद्, To smile, MBh. 1, 7059.
उत्स्मायित्वा (Rām. 1, 1, 63), is an ano-
malous form either for उत्स्माययित्वा,
Caus. ‘To make a mock of, to insult.’
or for उत्स्मित्वा, and then to be changed
to उत्स्मयित्वा, ‘To burst into laughter.’
-- With अभ्युद् अभि-उद्, To smile,
Chr. 44, 35. -- With वि वि,
1. To be sur-
prised, Rām. 3, 49, 3.
2. To admire.
3. To be proud, Man. 4, 236. विस्मित,
Astonished, perplexed, Hit. 56, 18.
Comp.
सु-,
adj.
much surprised, Pañc.
41, 21. Caus. स्मापय, To cause to be
surprised, Ragh. 2, 33. -- Cf. स्मेर and
O.H.G. smielan
A.S. smaerc, smirk
Lat. mirari
probably σμοιός, μέμϕομαι
(Caus.), μῶμος.
Apte Hindi
Hindi
स्मि
भ्वा* आ* - -
"मुस्कराना, हँसना"
स्मि
भ्वा* आ* - -
"खिलना, फूलना"
स्मि
"भ्वा* उभ*, प्रेर* " - -
"मुस्कान पैदा करना, मुस्कराहट को जन्म देना"
स्मि
"भ्वा* उभ*, प्रेर* " - -
"हँसना, उपहास करना"
स्मि
"भ्वा* उभ*, प्रेर* " - -
आश्चर्यान्वित करना
स्मि
"भ्वा* आ*, इच्छा* " - -
मुस्कराने की इच्छा करना
L R Vaidya
English
smi {% vt. 1A (pp. स्मित
pres. स्मयते
desid. सिस्मयिषते) %} 1. To Smile, to laugh, स्मयमानमायताक्षाः किंचिदभिव्यक्तदशनशोभि मुखम् Mal.ii.
2. to expand, to bloom.With उद्-, to smile.With वि-, 1. to be surprised, उभयोर्न तथा लोकः प्रवीण्येन विसिष्मिये R.xv.65
2. to admire
3. to be proud, M.iv.236.
smi {% Caus. (स्मायति-ते, स्मापयते) %} 1. to cause to laugh
2. to laugh at, to mock, to despise
3. to astonish
(in this sense only स्मापयते).With वि-, to cause to be surprised, विस्माययन्विस्मितमात्मवृत्तौ R.ii.33.
Bopp
Latin
स्मि 1. P. A. ridere, subridere. MAH. 3. 952.: तात हृ-
ष्यामि नच स्मयामि
IN. 82. 26.: स्मयन्न् इव
MAH. 1. 2009.: उवाच स्मयमाने ऽव. -- c. acc. ridere
aliquid. MAH. 3. 951.: भवान् इदङ् किं स्मयती ऽव.
-- स्मित n. risus. IN. 4. 15. (Lett. smee-t ridere, slav.
smje ja-ti id., germ. vet. smilentêr subridens, cujus l for-
tasse e j (v. यकृत्), ita ut smil respondeat scrto स्मय्
formarum gunâ auctarum, ut स्मयामि, स्मयसि etc., de-
bilitato a in i
angl. smile
hib. smigeadh «a smile» cum
g pro य्, ita ut smig = स्मय्, debilitato a in i
magadh
«mocking, jeering, scoffing», abjecto s, magamhuil
«jeering, scoffing» = स्मयमान
gr. μειδάω adjecto δ
lat. miror (v. praef. वि) adjecto r, quod fortasse e d
fortasse rideo e sideo, vel e mideo, mutatis liquidis metr,
v. gr. comp. 20.)
c. अभि i. q. simpl. MAH. 3. 8732.: अभिस्मयन्तः subri-
dentes.
c. उत् id. MAH. 3. 14969.: उत्स्मयन्तः subridentes.
c. वि
1) i. q. simpl. MAH. 2. 1818.: उवाच सहदेवस् तु
मां, विस्मयन्न् इव.
2) obstupescere, obstupefieri. MAH.
1. 7214.: विस्मयन्तः
3. 11447.: सर्वे विसिस्मियुः
1. 7078.: तत् प्रेक्ष्य कर्म…विसिस्मये. ATM. c. instr.
obstupefieri aliquâ re. MAH. 4. 861.: कीचकस्य तु घा-
तेन …व्यस्मयन्त पृथग्जनाः. RAGH. 15. 68. -- वि-
स्मित obstupefactus. BH. 11. 22.: वीक्षति त्वां विस्मि-
ताश्चै ऽव सर्वे. -- C. instr. विस्मिता रूपसम्पदा. C.
loc. RAGH. 2. 33.
3) superbum fieri. ATM. c. instr. MAN.
4. 236.: विस्मयेत तपसा. -- Caus. विस्मापयामि
°ये (v. gr. 521.) obstupefacere. RAGH. 2. 33. BHATT. 5.
58. स्मित v. स्मि.
Edgerton Buddhist Hybrid
English
smi, seemingly = asmi, I am: Gv 〔231.5〕 (vs), see 〔§§ 4.7〕
〔28.64〕.
Lanman
English
√smi (smáyate
siṣmiyé
ásmayiṣṭa
smitá
smitvā́
-smítya). smile
smile
bashfully
blush. [cf. φιλο-μμειδής, ‘fond
of smiles, stem σμειδες, as in Hesychian
μεῖδος, ‘smile’
μειδάω, ‘smile’
Lat.
mī-ru-s, ‘wonderful, mīrāri, ‘wonder’ (for
mg, cf. smaya, ‘wonder’)
Middle High
Ger. smie-r-en, smie-l-en, ‘smile’
Eng.
smile, smirk.]
+ vi, be astonished.
Kridanta Forms
Sanskrit
स्मि (ष्मि॒ङ् ईषद्धसने - भ्वादिः - अनिट्)
ल्युट् = स्मयनम्
अनीयर् = स्मयनीयः - स्मयनीया
ण्वुल् = स्मायकः - स्मायिका
तुमुँन् = स्मेतुम्
तव्य = स्मेतव्यः - स्मेतव्या
तृच् = स्मेता - स्मेत्री
क्त्वा = स्मित्वा
ल्यप् = प्रस्मित्य
क्तवतुँ = स्मितवान् - स्मितवती
क्त = स्मितः - स्मिता
शानच् = स्मयमानः - स्मयमाना
स्मि (ष्मि꣡ङ् अनादरे इत्येके - चुरादिः - सेट्)
ल्युट् = स्मायनम्
अनीयर् = स्मायनीयः - स्मायनीया
ण्वुल् = स्मायकः - स्मायिका
तुमुँन् = स्माययितुम्
तव्य = स्माययितव्यः - स्माययितव्या
तृच् = स्माययिता - स्माययित्री
क्त्वा = स्माययित्वा
ल्यप् = प्रस्माय्य
क्तवतुँ = स्मायितवान् - स्मायितवती
क्त = स्मायितः - स्मायिता
शानच् = स्माययमानः - स्माययमाना
धातुपाठः (Krishnacharya)
Sanskrit
धातुः:
स्मि
मूलधातुः:
ष्मिङ्
धात्वर्थः:
ईषद्धसने
गणः:
भ्वादिः
कर्मकत्वं:
अकर्मकः
इट्त्वं:
अनिट्
उपग्रहः:
आत्मनेपदी
रूपम्:
स्मयते
अनुबन्धादिविशेषः:
इकारान्तः
Schmidt Nachtrage zum Sanskrit Worterbuch
German
स्मि mit °आवि Śṛṅgbh. 11b (आविस्मित gar stolz). Mit °परि anlächeln? Śuk. t. o. 38 [p. 47, 6].
Wordnet
Sanskrit
Synonyms:
स्मि, हस्
verb
मन्दं हसनानुकूलव्यापारः।
"मां दृष्ट्वा सः अस्मयत।"
Synonyms:
विस्मि, स्मि, कुह्
verb
अद्भुतं दृष्ट्वा श्रुत्वा वा मनसि उत्पन्नः आश्चर्यानुकूलः व्यापारः।
"उपक्रीडायां क्रीडापटूनां कौशल्यं दृष्ट्वा बालकाः विस्मयन्ते।"
शब्दकल्पद्रुमः
Sanskrit
स्मि, अनादरे इति कविकल्पद्रुमः
(चुरा०-आत्म०-सक०-अनिट् ।) दन्त्यादिः ।क ङ, स्माययते इति दुर्गादासः
वाचस्पत्यम्
Sanskrit
स्मि(ष्मि) अनादरे
सक०
विस्मये अक०
चु०
आ० सेट् स्मापयतेअसिष्मपत अयं षोपदेश एव अन्यतो विस्मये स्माय-यतीत्येव अयं भ्वादिरपि अनिट् स्मयते अस्मेष्टसिष्मिये षोपदेशत्वात् षत्वम्
Capeller
German
स्मि, स्म॑यते, °ति lächeln, verschämt sein,
erröten. p. p. स्मित lächelnd, s. auch bes.
उद् auflächeln. वि betroffen werden
durch, erstaunen über (Instr., Loc. o.
Abl.), stolz sein auf, prahlen mit (Instr.). p. p.
विस्मित betroffen, erstaunt. Caus.
विस्मापयति in Staunen setzen. सम्
verschämt sein, erröten.
Grassman
German
√smi [Cu. 〔464〕], lächeln, hold lächeln
daher 2〉 freundlich, glänzend erscheinen
3〉 lächeln durch, freundlich hindurchblicken durch [I.].
Mit áva herniederleuchten.
úpa anlächeln [A.].
sám zugleich lächeln.
Stamm smaya:
-ate uṣā́s {92, 6}.
-ete 2〉 tanúā vírūpe {238, 6} (uṣásā).
-anta áva vidyútas pṛthivyā́m {168, 8}.
Part. smáyamāna:
-as 3〉 dyaús iva nábhobhis {195, 6}.
[f.] sam yuvatís (uṣā́s) {123, 10}.
-āsas [f.] kalyānías (yósās) {354, 8}.
-ābhis śivā́bhis (uṣádbhis) {79, 2}.
Part. Perf. síṣmiyāṇá:
-ā́ [f.] upa jā́ram {949, 5} (apsarā́s).
Burnouf
French
*स्मि स्मि। स्मये et qqf. स्मयामि 1
p.
सिष्मिये
f2. स्मेष्ये
a1. अस्मेषि
pp. स्मित।
Rire, sourire. Angl. smile.
Stchoupak
French
स्मि-
{%-smayate (-ti)
sismāya sismiye
asmayiṣṭhās
smāpayati %}
{%smāyayati
smitasmitvā %} °स्मित्य -- sourire, rire (doucement)
s'épanouir
montrer de l'orgueil
a. v. qui sourit
épanoui, fleuri
nt. sourire, rire
léger.
स्मित-पूर्वम् adv. avec un sourire.
°मुख- a. le visage souriant.